از آنجایی که تولیدکنندگان برق تجدیدپذیر در استفاده از معافیت در پرداخت مالیات ارزش‌افزوده دچار چالش شدند، موضوع در دستورکار دبیرخانه کمیته حمایت از کسب‌وکار قرار گرفت و در نشست کارگروه تخصصی این کمیته، بررسی شد. این نشست در تاریخ 1402/10/26 و با حضور نمایندگانی از اتاق ایران، اتاق اصناف، قوه قضائیه، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان امور مالیاتی و انجمن انرژی های تجدیدپذیر برگزار شد.
قبل از ابلاغ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 و راه اندازی سامانه مودیان، به موجب قانون الحاق برخی از مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) مصوب 1393 مالیات و عوارض برق با توجه به مالیات و عوارض مندرج در صورتحساب (قبوض) مصرف کنندگان فقط یک بار در زمان فروش(صدور صورتحساب)، در انتهای زنجیره تولید و توزیع آنها می بایستی أخذ می گردید و اشخاص ماقبل زنجیره از بابت فروش برق تولیدی خود به اشخاص زنجیره الزامی به درج مالیات و عوارض ارزش افزوده در صورت حساب‌های خود نداشتند.
این حکم در تبصره 5 ماده 17 قانون مالیات بر ارزش افزوده تکرار شد و برای اجرای آن، تدوین آیین نامه‌ای در خصوص نحوه ثبت مالیات و عوارض در دفاتر یا سامانه مؤدیان تعیین شرکتهای فعال در زنجیره قبل از انتهای زنجیره توزیع و فروش، نحوه انتقال اعتبارات مالیات و عوارض به انتهای زنجیره، رسیدگی، مطالبه، تهاتر، استرداد، وصول و واریز به حساب تعیین شده سازمان امور مالیاتی تعیین گردید.
اما به نظر می‌رسد، نهایی نشدن آیین‌نامه اجرایی تبصره 5 ماده 17 قانون مالیات ارزش‌افزوده، توسط وزارت نیرو، وزارت نفت و سازمان امور مالیاتی، استفاده از سامانه مؤدیان را برای تولیدکنندگان برق تجدیدپذیر مشکل‌آفرین کرده است. چراکه سازمان امور مالیاتی، اعمال معافیت این واحدها را منوط به ارسال لیستی از طرف وزارت نیرو می‌داند که در آن افراد داخل زنجیره، شناسه کالا مشمول و ترتیب آنها مشخص شده باشد؛ اما در حال حاضر چون آیین‌نامه اجرایی ابلاغ نشده، لیستی هم در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار نگرفته است.
بنابر شرایط به وجود آمده سازمان امور مالیاتی، اطلاعیه شماره ۱۶ را صادر و شیوه عمل واحدهایی که دچار این مشکل شده‌اند را مشخص کرده است که به باور تولیدکنندگان برق تجدیدپذیر روشی که در این اطلاعیه تشریح شده، مشکل را حل نمی‌کند. بنابراین پیشنهاد شد که تولیدکنندگان برق تجدیدپذیر از ظرفیت ماده 3 قانون تسهیل تکالیف مودیان جهت اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، استفاده کرده و پایان هر دوره مالیاتی تا انتهای سال 1403، اطلاعات مالیاتی خود را در سامانه مؤدیان ثبت نکنند و مانند گذشته، اظهارنامه دستی ارسال کنند. استفاده از روش قدیمی، طبق قانون تا پایان 1403 مجاز است هرچند جرایمی را برای واحد موردنظر به دنبال دارد که چون در این مورد خاص، شرایط خارج از اراده مؤدیان است، طبق قانون، جرائم بخشوده خواهد شد.
البته برای اطمینان از اعمال بخشودگی موردنظر قانون درباره تولیدکنندگان برق تجدیدنظر، مقرر شد موضوع طی مکاتبه‌ای با رئیس سازمان امور مالیاتی و دفتر فنی و حقوقی سازمان، استعلام شود. از طرف دیگر قرار شد با مساعدت سازمان بازرسی کل کشور، تسریع در تهیه و ابلاغ آیین‌نامه اجرایی تبصره 5 ماده 17 قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مصوب 1400 پیگیری گردد و در صورت نیاز نشستی با حضور و مشارکت نمایندگان سازمان امور مالیاتی، وزارت نفت، وزارت نیرو و بخش خصوصی تشکیل شود.
طبق قانون مالیات بر ارزش‌افزوده باید ظرف شش ماه از زمان تصویب قانون، آیین‌نامه اجرایی هم تهیه و ابلاغ می‌شد که متأسفانه بعد از دو سال، هنوز این روند طی نشده است. بنابراین اعضای کارگروه تخصصی کمیته حمایت از کسب‌وکار، مقرر کردند سازمان بازرسی به موضوع ورود کرده و تسریع در ابلاغ آیین‌نامه را پیگیری کند.